Μεγαλομάρτυρας της χριστιανικής εκκλησία, η μνήμη του οποίου τιμάται στις 20 Σεπτεμβρίου. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν όσοι φέρουν το όνομα Ευστάθιος και Ευσταθία.
Ο Ευστάθιος ονομαζόταν αρχικά Πλακίδας και ήταν ανώτερος αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού. Μία μέρα καθώς κυνηγούσε ένα ελάφι, είδε στα κέρατά του να φέρει σταυρό και άκουσε μία φωνή που τον καλούσε να γίνει χριστιανός. Με αυτό το όραμα πίστεψε στη νέα θρησκεία και βαπτίστηκε χριστιανός με το όνομα Ευστάθιος. Χριστιανοί βαπτίστηκαν και η γυναίκα του Τατιανή, που έλαβε το όνομα Θεοπίστη και τα δύο παιδιά του που έλαβαν τα ονόματα Αγάπιος και Θεόπιστος.
Όταν ο αυτοκράτορας Τραϊανός πληροφορήθηκε ότι αξιωματικός του ασπάσθηκε το χριστιανισμό, τον καθαίρεσε και τον εξόρισε μαζί με την οικογένειά του. Στη συνέχεια, η τιμωρία του περιλάμβανε χωρισμό από την οικογένειά του, γεγονός, που πίκρανε πολύ τον Ευστάθιο.
Έπειτα από χρόνια, ο Τραϊανός θυμήθηκε τον ικανότατο αξιωματικό του Ευστάθιο, όταν βρέθηκε σε δυσχέρεια, και τον επανέφερε στο στράτευμα. Στην πορεία, ξαναβρήκε την οικογένειά του κι ένοιωσε μεγάλη χαρά.
Ο διάδοχος, όμως, του Τραϊανού, Αδριανός, απαίτησε από τον Ευστάθιο να προσκυνήσει και πάλι τα είδωλα. Ο Ευστάθιος αρνήθηκε, με αποτέλεσμα να βασανιστεί αυτός και η οικογένεια του μέχρι θανάτου.
Απολυτίκιο
Αγρευθείς ουρανόθεν προς ευσέβειαν ένδοξε, τη του σοι οφθέντος δυνάμει, δι’ ελάφου Ευστάθιε, ποικίλους καθυπέστης πειρασμούς, καὶ ήστραψας εν άθλοις ιεροίς, συν τη θεία σου συμβίω και τοις υιοίς, φαιδρύνων τους βοώντας σοι. Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω δείξαντι σε εν παντί, Ιὼβ παμμάκαρ δεύτερον.
